จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

ตราประจำจังหวัด   เป็นรูปวงกลม  ภายในประกอบด้วย  สังข์  ประดิษฐานอยู่บนพานแว่นฟ้าภายในปราสาทใต้ต้นหมัน  ที่ใช้เป็นสัญลักษณ์์

ตำหนักนครหลวง

         

           ตำหนักในนครหลวง  ตั้งอยู่ริมแม่น้ำป่าสักฝั่งตะวันออกตำบลนครหลวง  อำเภอนครหลวง  เป็นสถานที่สำหรับพระเจ้าแผ่นดินประทับร้อนในระหว่างระยะทางเสด็จไปนมัสการพระพุทธบาท  จังหวัดสระบุรี

พระที่นั่งวิทูรทัศนา

          พระที่นั่งวิทูรทัศนา  เป็นหอสูง  สร้างอยู่บนเกาะระหว่างพระที่นั่งอุทยานภูมิเสถียรกับพระนั่งเวหาสน์จำรูญ  พระที่นั่งองค์นี้ทำเป็น 3 ชั้น

พระที่ั่นั่งเวหาศน์จำรูญ

          พระที่ั่นั่งเวหาศน์จำรูญ  อยู่ทางตอนเหนือ  พระยาโชฎึกราชเศรษฐี(ฟัก) สร้างถวายตามแบบอย่างพระที่นั่งของพระเจ้าแผ่นดินจีน

พระที่นั่งอุทยานภูมิเสถียร

          พระที่นั่งอุทยานภูมิเสถียร  อยู่ทางด้านตะวันออกตรงข้ามกับสระ  เป็นพระที่นั่งสร้างด้วยไม้  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างเป็นที่ประทับในเวลาหน้าน้ำ

พระที่นั่งวโรภาสพิมาน

          พระที่นั่งวโรภาสพิมาน  เป็นท้องพระโรงอยู่ข้างเหนือ  "สะพานเสด็จ"  ซึ่งเป็นท่าน้ำสำหรับเสด็จพระราชดำเนินขึ้นลง พระที่นั่งตรงนี้สร้างตรงพลับพลาที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 

พระที่นั่งไอสวรรย์ทิพยอาสน์

          พระที่นั่งไอสวรรย์ทิพยอาสน์  เป็นปราสาทอยู่กลางสระ  ตรงกลางพระที่นั่งประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงเครื่องยศจอมพลทหารบก 

พระราชวังบางปะอิน

           พระราชวังบางปะอิน  ตั้งอยู่ตำบลบ้านเลน  อำเภอบางปะอิน  จังหวัดพระนครศรีอยุธยา  เป็นพระราชวังที่สวยงามมาก  มีสถานที่่าเที่ยวน่าชมและเป็นที่เชิดหน้าชูตาของชาวอยุธยาอีกแห่งหนึ่ง

วังหลัง

          วังหลังอยู่ริมกำแพงเมืองด้านตะวันตก  (ในเขตโรงงานสุราของกรมสรรพสารมิต  กระทรวงการคลังในปัจจุบัน)  ตรงข้ามกับวัดกษัตราธิราช 

ประตูและกำแพงวัง

          ประตูและกำแพงวังที่เห็นอยู่ในปัจจุบันนี้เป็นของสร้างใหม่ในรัชกาลที่ 4 โดยสร้างกำแพงเป็นเขตโดยรอบ  ของเดิมมีอนาเขตกว้างขวางกว่าในปัจจุบัน

พระที่นั่งพิสัยศัลลักษณ์

          พระที่นั่งพิสัยศัลลักษณ์  ตั้งอยู่ริมพระราชวังด้านตะวันตก  เป็นหอสูง  4  ชั้นสร้างขึ้นในแผ่นดินพระนารายณ์มหาราช  แต่ได้หักพังลงมาเสียเมื่อคราวเสียกรุงครั้งที่  2

พระที่นั่งพิมานรัตยา

         พระที่นั่งพิมานรัตยา  เป็นตึกหมู่อยู่ตรงกลางพระราชวัง  พระที่นั่งองค์นี้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า ฯ
ทรงสร้างตามแนวรากฐานพระที่นั่งครั้งกรุงศรีอยุธยา 

พลับพลาจตุรมุข

          พลับพลาจตุรมุข  เป็นพลับพลาเครื่องไม้  มีสี่มุขตั้งอยู่ใกล้ประตูพระราชวังด้านตะวันออก  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยุ่หัว

พระราชวังจันทรเกษม (วังหน้า)

        
          พระราชวังจันทรเกษม  หรือที่เรียกกันเป็นสามัญว่า  "วังหลัง"  ตั้งอยู่ริมแม่น้ำป่าสัก  ตรงที่เรียกกันว่าชื่อหน้า  เมื่อแรกสร้างมีชื่อปรากฏในหนังสือพงศาวดารว่า  "วังใหม่" 

พระตำหนักสวนกระต่าย

        

พระตำหนักสวนกระต่าย ตั้งอยู่มุมพระราชวังหลวงด้านตะวันตกข้างใต้ท้ายวัดพระศรีสรรเพชญ์  เป็นที่ประทับของเจ้าฟ้าอุทุมพร  (กรมขุนพรพินิตหรือขุนหลวงหาวัด)

พระที่นั่งทรงปืน

       

  พระที่นั่งทรงปืน  ตั้งอยู่ริมขอบสระด้านตะวันตกใกล้กับพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์ เป้นพระที่นั่งรูปยาวรี  เดิมคงเป็นที่สำหรับฝึกอาวุธ 

พระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์

          พระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์  หรือเรียกกันอีกอย่างหนึ่งว่า  "พระที่นั่งท้ายสระ"  ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของพระที่นั่งตรีมุข  เปนปราสาทจตุรมุขอยู่บนเกาะมีสระน้ำล้อมรอบ 

พลับพลาตรีมุข

          พลับพลาตรีมุข  ตั้งอยู่ด้านหลังของพระที่นั่งสรรเพชญปราสาทด้านตะวันตก  เป็นปราสาทตรีมุข  สร้างในสมัยใดไม่ปรากฎหลักฐาน 

พระที่นั่งจักวรรดิไพชยนต์

          พระที่นั่งจักวรรดิไพชยนต์  ตั้งอยู่บนกำแพงชั้นในด้านตะวันออกด้านหน้าพระราชวังปัจจุบันอยู่ทางด้านเหนือของอนุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง 

พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท

          พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท  เป็นปราสาทองค์กลาง  ตั้งอยู่ระหว่างพระที่นั่งวิหารสมเด็จและ
พระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์

พระที่นั่งวิหารสมเด็จ

          พระที่นั่งวิหารสมเด็จ  ตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ของพระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์  เป็นปราสาทมุขหน้ายาว  มุขหลังยาว  มุขข้างสั้น  มีมุขหน้ามีมุขเด็จตั้งพระที่นั่งบุษบกมาลา  มีกำแพงแก้ว้อมรอบ  3 ด้าน

พระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์

          พระที่นั่งนี้อยู่ใกล้กำแพงริมแม่น้ำลพบุรี (คลองเมือง) เป็นปราสาทจตุรมุข ก่อด้วยศิลาแลงสลับอิฐ  มีพื้นสูงกว่าพระที่นั่งองค์อื่น ๆ

พระราชวังหลวง

          พระราชวังหลวงหรือที่เรียกกันในปัจจุบันว่า "พระราชวังโบราณ" เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีทุกรัชกาล

วังช้างอยุธยา แลเพนียด

ประวัติโดยสังเขป
วังช้างอยุธยา แลเพนียด ตั้ง ขึ้นเมื่อวันที่  17  กุมภาพันธุ์ พ.ศ. 2540  โดยได้รับการสนับสนุนจากกรมศิลปากร  การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

วัดหน้าพระเมรุ

ประวัติโดยสังเขป
วัดหน้าพระเมรุเป็นวัดที่เก่าแก่ที่สุดในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา  สร้างขึ้นสมัยอยุธยาตอนต้น และเป็นวัดเดียวที่ไม่ถูกพม่าเผาทำลายเพราะเชื่อกันว่าพม่ายึดเอาวัดหน้าพระเมรุนี้เป็นที่ตั้งกองบัญชาการนั่นเอง

วัดพนัญเชิงวรวิหาร

ประวัติโดยสังเขป
วัดพนัญเชิงวรวิหารถูกสร้งขึ้นก่อนการสถาปนากรุงศรีอยุธยา  สันนิษฐานกันว่าถูกสร้างขึ้นโดยพระเจ้าสายน้ำผึ้ง

วัดพระศรีสรรเพชญ์

ประวัติโดยสังเขป
วัดพระศรีสรรเพชญ์ เดิมในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ใช้เป็นที่ประทับ ต่อมาสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ทรงสร้างพระราชมณเฑียรขึ้นใหม่ทางตอนเหนือ แล้วจึงโปรดฯให้ยกเป็นเขตพุทธาวาส เพื่อประกอบพิธีสำคัญต่าง ๆ

วัดไชยวัฒนาราม

ประวัติโดยสังเขป
           วัดไชยวัฒนาราม ได้สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2173 วัดไชยวัฒนารามบางครั้งเรียกว่า "วัดไชยยาราม" และ “วัดไชยชนะทาราม”   เป็นพระอารามหลวงในสมัยอยุธยา ซึ่งเป็นวัดที่   สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง โปรดให้สถาปนาขึ้น